Οι μορφές βίας κατά των παιδιών στην σύγχρονη κοινωνία - Χαρακτηριστικά ενός κακοποιημένου παιδιού - Αίτια παιδικής κακοποίησης - Γράφει η Χριστίνα Κόνιαρη

ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.

Ακόμα και στις μέρες μας αρκετά παιδιά πέφτουν θύματα κακοποίησης, κυρίως από τους γονείς τους, οι οποίοι χρησιμοποιούν τη βία ως μέσο πειθαρχίας, αλλά και από άλλα σημαντικά πρόσωπα του περιβάλλοντός τους. Κακοποίηση είναι η άσκηση βίας με σκοπό την "επιβολή ελέγχου" ή την υποταγή. Αυτός που κακοποιεί, αισθάνεται ή και είναι πιο ισχυρός από αυτόν που κακοποιείται, ο οποίος νιώθει ανήμπορος να αντιδράσει. Έτσι δημιουργούνται οι θύτες και τα θύματα.

Οι μορφές που μπορεί να πάρει η κακοποίηση είναι οι εξής:

Σωματική: Σωματική κακοποίηση θεωρείται κάθε είδος τραυματισμού ή κάκωσης που δεν οφείλεται σε κάποιο ατύχημα. Οι γονείς που κακοποιούν σωματικά το παιδί τους, συνήθως αργούν να το μεταφέρουν στο νοσοκομείο. Περισσότερο ευάλωτα είναι τα βρέφη, καθώς η φροντίδα τους εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τους γονείς τους. Μερικά από τα είδη της σωματικής κακοποίησης είναι τα παρακάτω: δαγκώματα, τσιμπήματα, κάψιμο από τσιγάρο κτλ.

Συναισθηματική: Η συναισθηματική κακοποίηση δεν έχει ορατά σημάδια, υπάρχουν όμως έντονες πληγές στην ψυχή του παιδιού. Λεκτικές συμπεριφορές που πλήττουν την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, πράξεις ή συμπεριφορές εκφοβισμού από τους γονείς, απορριπτικοί και επικριτικοί γονείς, φτάνουν σε σημείο τα παιδιά τους, να μην έχουν αυτοπεποίθηση και να είναι ντροπαλά, συνεσταλμένα. Ως ενήλικες, γίνονται ευάλωτα στις αντιξοότητες της μετέπειτα ζωής.

Σεξουαλική: Την συναντάμε μέσα στην οικογένεια και έξω από αυτήν. Αναφέρεται σε οποιαδήποτε συμπεριφορά που αποβλέπει στην σεξουαλική διέγερση του ενήλικα (παιδοφιλία, επιδειξιμανία, παιδική πορνογραφία). Θεωρείται από τις πιο σοβαρές μορφές κακοποίησης καθώς περιλαμβάνει το βιασμό του σώματος και της ψυχής.

Παραμέληση: Χαρακτηρίζεται η χρόνια αδυναμία του ενήλικα να φροντίσει το παιδί και να ικανοποιήσει τις βασικές ανάγκες για την διαβίωση και την υγιή ανάπτυξή του.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΝΟΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Δεν είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε ένα κακοποιημένο παιδί, συνήθως εμφανίζει δυσκολίες προσαρμογής στην καθημερινότητα και προβλήματα συμπεριφοράς. Φοβάται να εκφράσει τα συναισθήματά του και δυσκολεύεται να αναπτύξει το αίσθημα της εμπιστοσύνης προς τους γύρω του. Πολλές φορές είναι απόμακρο και φοβισμένο, στο σχολείο απομονώνεται από τους συμμαθητές του και η επίδοσή του είναι χαμηλή εξαιτίας της εμφάνισης μαθησιακών διαταραχών.

Μεγαλώνοντας υπάρχουν πολλά ψυχικά τραύματα και τα παιδιά αυτά αδυνατούν να αναπτύξουν μια ώριμη προσωπικότητα ως ενήλικες. Επίσης, είναι πολύ πιθανόν να γίνουν επιθετικά και να

αναπτύξουν βίαιη συμπεριφορά εφόσον θεωρούν πλέον τη βία ως συνήθη συνθήκη μεταξύ των ατόμων (Η βία φέρνει βία).

ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

Από τους βασικότερους αιτιολογικούς παράγοντες θεωρούνται κάποια χαρακτηριστικά της οικογένειας και της προσωπικότητας των γονέων. Γονείς που έχουν έναν ορισμένο και προκαθορισμένο τρόπο να σκέφτονται και να φέρονται, θα κακοποιήσουν τα παιδιά τους. Φτωχή επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας, διαζύγια έντονης αντιδικίας, δυσλειτουργικές σχέσεις, χαμηλό εισόδημα και οικονομικό στρες που φέρνει προστριβές ανάμεσα στο ζευγάρι είναι μερικοί παράγοντες που σχετίζονται με την οικογένεια.

Γονείς που έχουν κάνει ένα παιδί σε πολύ μικρή ηλικία, δεν έχουν ζήσει αυτά που θα ήθελαν και αισθάνονται πως έχουν απωθημένα εξαιτίας του παιδιού που έφεραν στον κόσμο. Η νεαρή μητέρα, που δεν έχει βοήθεια στο μεγάλωμα του παιδιού της από κανέναν, είναι ελάχιστα ανεκτική σε ερεθίσματα που προέρχονται από το παιδί (π.χ. δεν αντέχει το κλάμα του μωρού).

Γονείς εξαρτημένοι από το αλκοόλ ή άλλες ουσίες, με ψυχιατρικά προβλήματα ή διαταραχές προσωπικότητας, έχουν δυσκολία να ταυτιστούν με το ρόλο του γονέα, έχουν υπερβολικές προσδοκίες από το παιδί τους και προβάλλουν σε αυτό δικά τους συναισθήματα και σκέψεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι άτομα που και τα ίδια έχουν βιώματα κακοποίησης ή αποστέρησης κατά την παιδική τους ηλικία.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΩΝ.  ΚΟΝΙΑΡΗ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ