Είναι λογικό
πως η αναγνώριση και η έκφραση συναισθημάτων μέσα στην οικογένεια, δημιουργούν
πλαίσια ασφάλειας και εμπιστοσύνης, που βοηθούν το παιδί να ηρεμεί και να
ρυθμίζει τα συναισθήματά του. Η επικοινωνία αποτελεί παράγοντα που τα
βοηθά να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες, να γίνουν αποδεκτά από τους
συνομήλικούς τους, να δημιουργούν φιλίες και υγιείς διαπροσωπικές –
κοινωνικές σχέσεις.
Μόνο όταν τα
παιδιά νιώσουν τη συναισθηματική γεφύρωση με τους γονείς τους, θα έχει
επιτευχθεί η πραγματική επικοινωνία. Όταν επιδιώκουμε να κατανοήσουμε τις
εμπειρίες των παιδιών μας, τα βοηθούμε να νιώσουν ότι έχουν ένα σημαντικό
στήριγμα. Όταν αποφεύγουμε να τα επικρίνουμε, να μειώσουμε αυτά που νιώθουν ή
να αλλάξουμε τους στόχους τους, τότε μας αφήνουν να μπούμε στο κόσμο
τους. Μαθαίνουμε πως αισθάνονται, αποφεύγονται οι συγκρούσεις,
εκφράζουν σε μας τις απόψεις τους, τα κίνητρά τους και, κυρίως, αρχίζουν να μας
εμπιστεύονται. Έτσι, θα μπορέσουν πραγματικά να μας δεχτούν, να θέλουν να
ακούσουν τις συμβουλές μας και να τα υποστηρίξουμε ώστε να βρούμε από κοινού
λύσεις στα προβλήματα, στα αδιέξοδα και στις εσωτερικές τους συγκρούσεις.
Συμβουλές για
να γεφυρώσουμε την επικοινωνία με τα παιδιά μας:
- Μιλήστε στο παιδί σας έτσι όπως θα επιθυμούσατε να μιλήσει αυτό σε εσάς. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μιλά με ευγενικό τρόπο πάντοτε, κι όχι κατά περίσταση.
- Είμαστε πάντα ειλικρινής με τα παιδιά μας. Οι επινοήσεις και τα τεχνάσματα, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα να χάσουμε την αξιοπιστία μας και να χαλάσουμε τη σχέση μας.
- Τα παιδιά μαθαίνουν με τη μίμηση. Τις περισσότερες φορές θα ακολουθήσουν το παράδειγμά σας στο πώς να διαχειρίζονται το θυμό τους, να επιλύουν προβλήματα και να διαχειρίζονται δύσκολα συναισθήματα.
- Ο πρωταρχικός στόχος μιας συζήτησης με τα παιδιά δεν είναι κατ’ ανάγκη η επίτευξη συμφωνίας, αλλά η επίδειξη κατανόησης. Πρέπει να αφήνουμε ανοιχτή την προοπτική του διαλόγου.
- Προτού να δώσετε τις οδηγίες σας στο παιδί σας, βεβαιωθείτε ότι αυτό νιώθει ήρεμο συναισθηματικά, διαφορετικά θα χάσετε τον χρόνο σας. Τίποτα δε θα μπορέσει να λειτουργήσει αν το παιδί σας δεν είναι ισορροπημένο συναισθηματικά.
- Περνάμε χρόνο με τα παιδιά μας (συμμετέχουμε στις δραστηριότητές τους). Κάνουμε πράγματα μαζί με τα παιδιά μας (παίζουμε ένα παιχνίδι, κάνουμε μαζί γυμναστική – ποδήλατο, ακούμε μαζί μουσική, διαβάζουμε ένα βιβλίο, παρακολουθούμε μια ταινία ή ένα θεατρικό έργο κ.ά.).
- Τα λόγια δεν είναι πάντα απαραίτητα. Μία αγκαλιά ή ένα χάδι, είναι πολύ συχνά πιο απαραίτητα από οποιαδήποτε λέξη, ιδίως εάν το παιδί νιώθει λύπη ή φόβο.
- Αποφεύγουμε να σχολιάζουμε συγκεκριμένες αρνητικές – ανεπιθύμητες συμπεριφορές και να τις γενικεύουμε στο χαρακτήρα του παιδιού.
- Δεν περιγελούμε ΠΟΤΕ τα παιδιά μας. Αποφεύγουμε να τα επικρίνουμε με ταπεινωτικά σχόλια.
- Χρησιμοποιούμε τον έπαινο – και κάθε είδους ενίσχυση – στις επιτυχίες των παιδιών για να αυξήσουμε τη πιθανότητα να προχωρήσουν στην ίδια συμπεριφορά στο μέλλον και νιώσουν πως μπορούν να στηρίζονται στις δυνάμεις τους.
- Αντιμετωπίζουμε «σταθερά», «συστηματικά» και με «υπομονή» τις δύσκολες καταστάσεις.
- Δεν θεωρούμε δεδομένο πως αυτό που αντιλαμβανόμαστε εμείς, το αντιλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο και το παιδί. Άρα, η επικοινωνία προϋποθέτει την κατανόηση.
- Δεν προχωράμε σε συγκρίσεις (π.χ. με άλλα παιδιά) γιατί αυτό λειτουργεί εις βάρος του παιδιού.
- Αποφεύγουμε τις επιδείξεις υπεροχής. Δεν πρέπει οι γονείς να εμπλέκονται σε ανταγωνιστικές καταστάσεις με τα παιδιά τους γιατί μπορεί να αναπτυχθεί ανάμεσά τους μια σχέση με έντονα εκδικητικά στοιχεία.
- Προσπαθούμε να μην επιβάλλουμε δικές μας λύσεις στα προβλήματα των παιδιών μας. Ως γονείς, μπορεί να ενοχληθούμε με την απροθυμία των παιδιών να δεχτούν συμβουλές που δεν έχουν ζητήσει. Το να προτείνουμε λύσεις στα παιδιά, πριν δείξουμε αναγνώριση και κατανόηση στα συναισθήματά τους, είναι σαν να τους ζητούμε να δώσουν λύση σε ένα πρόβλημα που μόνο εμείς βλέπουμε (δικό μας) και αυτά δεν μπορούν να αντιληφθούν.
- Δίνουμε υποσχέσεις που μπορούν να υλοποιηθούν, στα πλαίσια της καθημερινότητας (υπόσχομαι = τηρώ την υπόσχεσή μου).
- Όταν επιβάλλουμε τιμωρία στα παιδιά, εξηγούμε πάντα τους λόγους (γιατί η εκάστοτε συμπεριφορά δεν ήταν επιθυμητή). Το παιδί συνήθως προσέχει την τιμωρία και όχι τους λόγους που τιμωρείται.
- Επιβάλλουμε τιμωρίες που μπορούν να υλοποιηθούν (π.χ. ΟΧΙ: θα σου κόψω τα πόδια αν κάνεις κι άλλη ζημιά) για να αντιληφθούν τα παιδιά το λάθος τους (γιατί τιμωρούνται) και να μη θεωρηθεί πως οι γονείς μπλοφάρουν γιατί απειλούν με τιμωρία χωρίς να την εφαρμόζουν.
- Δίνουμε κίνητρα στο παιδί μας, του προσφέρουμε επιλογές, σεβόμενοι παράλληλα τις επιθυμίες του.
- Δείχνουμε κατανόηση στα συναισθήματα των παιδιών, πράγμα το οποίο τα βοηθά να εκφράζουν τις επιθυμίες τους.
- Δεν είναι κακό να ζητούμε από το παιδί να υπακούει ή να συνεργάζεται. Ως γονείς πρέπει να καταλάβουμε ότι, όσο νωρίτερα μάθουμε το παιδί να εκφράζει τις προτιμήσεις του και να κάνει σωστές επιλογές, τόσο γρηγορότερα το βοηθούμε να αναπτύξει την αυτοεκτίμησή του, έχοντας κατά νου ότι η δεξιότητα λήψης σωστών αποφάσεων και επιλογών, αποτελεί αναγκαίο εφόδιο στην εφηβεία.
- Σεβόμαστε τις περιπτώσεις που το παιδί δε θέλει να μας μιλήσει γιατί πιθανότητα δε νιώθει έτοιμο να το κάνει (σε αυτή την περίπτωση επανερχόμαστε στο θέμα αργότερα αφού ορίζουμε με το παιδί ημερομηνία για να το συζητήσουμε).
- Σεβόμαστε τα όνειρα και τη φαντασία του παιδιού μας. Το να ακούσουμε το παιδί μας, δε σημαίνει ότι θα πρέπει να το ικανοποιήσουμε. Είναι όμως πολύ σημαντικό να καταλαβαίνουμε το ίδιο και τις επιθυμίες του.
- Προσπαθούμε να αποδείξουμε στα παιδιά ότι ο κόσμος τους είναι πολύ σημαντικός για μας και τον σεβόμαστε. Δείχνουμε ενδιαφέρον για τους ανθρώπους, τους χώρους, τα γεγονότα της ζωής των παιδιών μας.
Ας μη ξεχνάμε πως κάθε γονιός πρέπει να προφέρει στο
παιδί του ασφάλεια, τρυφερότητα και αναγνώριση!
Ελένη Α. Αλεξανδρίδου
Φιλόλογος
Πτυχιούχος Τμήματος Φιλοσοφίας,
Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Ιωαννίνων
Ειδίκευση στον Τομέα της Παιδαγωγικής
Επιστήμης
Κάτοχος Πιστοποίησης Επάρκειας Γνώσης της
Γραφής Braille
e-mail: filologosonline.gr@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου