Διακοπές για το παιδί: Μία περίοδος ξεκούρασης ή επανάληψης; - Γράφει η Ελένη Αλεξανδρίδου

Διακοπές για το παιδί: 

Μία περίοδος ξεκούρασης ή επανάληψης;

Οι διακοπές του καλοκαιριού έχουν ήδη αρχίσει για τα παιδιά και μαζί με αυτές τα κατακλύζει ένα κλίμα ανεμελιάς και αντιδραστικής αποχής από οτιδήποτε θυμίζει το σχολείο. Αυτή την περίοδο ο κύριος προβληματισμός των γονιών είναι το αν και πόσο τα παιδιά θα πρέπει να διαβάσουν κάνοντας επαναλήψεις ενώ, παράλληλα, προετοιμάζονται για τη νέα τάξη.

Οι γονείς οφείλουν να γνωρίζουν πως τα παιδιά έχουν ανάγκη να βιώσουν ουσιαστικά την έννοια των διακοπών.  Όπως, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους το σαββατοκύριακο ήταν για αυτά μια μικρή ανάσα ξεκούρασης, έτσι και το καλοκαίρι πρέπει να λειτουργήσει ως μια περίοδο ξεγνοιασιάς και αποβολής οποιασδήποτε μορφής πίεσης.  Οι δικές τους και μόνο επιλογές είναι αυτές που έχουν προτεραιότητα και όχι αυτές των γονιών τους. Για παράδειγμα, η ανάγκη εξερεύνησης νέων θεμάτων μέσω του παιχνιδιού, η έντονη δραστηριότητα, η επαφή με τη φύση, η άθληση, η γνωριμία νέων τόπων, η αλλαγή περιβάλλοντος μέσω της φιλοξενίας στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού και άλλα πολλά, όπως και αν βιώνονται, είναι οι πραγματικές ανάγκες του παιδιού σας τη δεδομένη περίοδο.

Από την άλλη όμως, δε θα πρέπει ως γονείς να αφήσετε τα παιδιά σας να ξεχνούν τον ρόλο τους ως μαθητές που θα συνεχιστεί μετά το πέρας του καλοκαιριού. Και εδώ είναι που πρέπει να ενεργοποιήσετε – πρώτα μέσα σας – κάθε μορφή δημιουργικότητας και ενεργητικότητας και στη συνέχεια να προσπαθήσετε να εξωτερικεύεστε από τα παιδιά σας την ανάγκη ύπαρξης γνώσεων.  Με άλλα λόγια,  κεντρίστε το ενδιαφέρον τους με διαφορετικούς τρόπους μάθησης – επανάληψης χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει η τυπική διαδικασία «κάθομαι και διαβάζω».

Πώς όμως θα γίνει αυτό; Πώς θα μπορέσετε να συνδυάσετε τις προσωπικές ανάγκες των παιδιών σας με την ανάγκη για επανάληψη;  Ορίστε μερικές προτάσεις:

• Επιλέξτε – για αρχή – το αγαπημένο μάθημα του παιδιού σας και βρείτε δραστηριότητες που θα μπορούσαν να του θυμίσουν θέματα που διδάχτηκε. Για παράδειγμα, αν το αγαπημένο του μάθημα ήταν η Μελέτη Περιβάλλοντος, οργανώστε εκδρομές στη φύση και δώστε την ευκαιρία στο παιδί να σας εξηγήσει το ίδιο εμπειρικά διαδικασίες όπως π.χ. η φωτοσύνθεση, που διδάχτηκε την προηγούμενη σχολική χρονιά. Δώστε του την ευκαιρία να σας «διδάξει».
• Θυμηθείτε κάτι το οποίο κέντρισε το ενδιαφέρον του παιδιού και σας μίλαγε για αυτό καιρό και ψάξτε δραστηριότητες που να σχετίζονται με αυτό.  Αν για παράδειγμα το παιδί σας εντυπωσιάστηκε από ένα πείραμα στο μάθημα της Χημείας, βρείτε ταινίες,  βιβλία ή ακόμη και «ακίνδυνα» παιχνίδια και δώστε του την ευκαιρία να διευρύνει περισσότερο τις γνώσεις του γύρω από αυτό το θέμα.  Η διαδικασία αυτή ενεργοποιεί στο παιδί ενστικτωδώς την αναζήτηση της γνώσης και του προσφέρει ικανοποίηση, σε αντίθεση με την στείρα μετάδοση μιας υποχρεωτικής γνώσης. 
• Αν θέλετε να κινητοποιήσετε το διάβασμα βιβλίων κατά την περίοδο του καλοκαιριού γιατί π.χ. το παιδί σας δυσκολεύεται στην ανάγνωση, κάνει αρκετά ορθογραφικά λάθη και αυτός θα ήταν ένας καλός τρόπος για να εμπλουτίσει τις γνώσεις του γενικότερα, αλλά και την έκφραση,  το λόγο και την ορθογραφία του ειδικότερα,  μπορείτε να επισκεφθείτε μια βιβλιοθήκη.  Η επαφή του παιδιού με τον τεράστιο – για αυτό – αριθμό βιβλίων,  θα το εντυπωσιάσει, θα του δώσει κίνητρα ανάγνωσης και θα έχει την προσωπική επιλογή του πιο ενδιαφέροντος για αυτό θέματος ενός βιβλίου. 
• Ένας καλός τρόπος, επίσης,  επανάληψης συγκεκριμένης θεματολογίας για μαθήματα όπως τα Θρησκευτικά,  η Ιστορία, η Νεοελληνική Λογοτεχνία,  αλλά και οποιοσδήποτε θεματικός κύκλος της Νεοελληνικής Γλώσσας, είναι η παραστατική απεικόνιση μέσω της λήψης ρόλων.  Πιο συγκεκριμένα, μελετήστε το θέμα (συζητήστε και αποφασίστε από κοινού),  οργανώστε το πλαίσιο χώρου – χρόνου με τα κατάλληλα αντικείμενα ή ρούχα, μοιράστε ρόλους στα μέλη της οικογένειας και υλοποιήστε τη δική σας παράσταση.  Αυτό θα λειτουργήσει ως επανάληψη, αλλά θα βοηθήσει και την οικογένεια να έρθει πιο κοντά, το παιδί να λάβει πρωτοβουλίες και να συνεργαστεί με τους γονείς του και τα αδέλφια (αν υπάρχουν), ενώ τελειώνοντας, θα νιώσει ότι μπορεί να κατακτήσει με τις δικές του δυνάμεις κάτι σπουδαίο και δύσκολο. 

Συνοψίζοντας, αυτό που δε θα πρέπει να λησμονείτε αυτή την περίοδο είναι πως τα παιδιά έχουν ανάγκη να νιώσουν αποδεσμευμένα από υποχρεώσεις το καλοκαίρι. Η θέσπιση ενός προγράμματος – χρονοδιαγράμματος επανάληψης – προετοιμασίας καλό θα είναι να γίνει 10 – 20 μέρες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ώστε το παιδί να θυμηθεί τι διδάχθηκε, να καλύψει κενά που ενδεχομένως δημιουργήθηκαν το καλοκαίρι και να προετοιμαστεί ψυχολογικά και εκπαιδευτικά για τη νέα χρονιά. Μην ξεχνάτε, τέλος, πως αν το παιδί κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς διαβάζει συστηματικά με πρόγραμμα, η επανένταξη του στις διδακτικές απαιτήσεις του σχολείου θα είναι ομαλή.

Καλό καλοκαίρι!

Ελένη Α. Αλεξανδρίδου

Φιλόλογος

Πτυχιούχος Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας  Ιωαννίνων

Ειδίκευση στον Τομέα της Παιδαγωγικής Επιστήμης

Κάτοχος Πιστοποίησης Επάρκειας Γνώσης της Γραφής Braille

www.filologosonline.gr

 e-mail: filologosonline.gr@gmail.com